ساکشن ریه چیست؟

ساکشن ریه جهت خارج نمودن عفونت و ترشحات موجود در ریه انجام می شود. به دلیل حساسیت بالای این کار حتما باید توسط پزشک و پرستار صورت گیرد. در این روش به کمک یک فشار منفی ترشحات موجود در ریه بیمار تخلیه می شود. این ترشحات در حدی است که به کمک سرفه از بدن فرد خارج نمی شود. ساکشن ریه از بروز هیپوکسی در فرد بیمار پیشگیری می کند. البته انجام این کار نیز در برخی مواقع می تواند باعث بروز مشکلات ثانویه ای گردد. این عوارض شامل؛ تاکی کاردی، هیپوکسمی و ایست قلبی، افزایش عفونت در ریه ها، برادی کاردی، آسیب مجاری تنفسی، انقباض و اسپاسم برونش، خونریزی مجاری تنفسی، افزایش یا کاهش فشار خون، آتلکتازی و افزایش ICP می شود. ساکشن ریه می تواند هم در زمان هوشیاری بیمار و هم در سطوح هوشیاری کم انجام شود.

مشخصات دستگاه ساکشن ترشحات ریه:
دستگاه ساکشن ریه انواع متنوعی دارد و به طور کلی شامل دو دسته می شوند. گروه اول ساکشن های مرکزی یا ثابت هستند و گروه دوم شامل ساکشن های پرتابل می شود که اغلب یک بار مصرف هستند. ساکشن های ثابت خود به دو زیر دسته تقسیم می شوند که شامل موارد زیر است:
1- ساکشن هایی با مخزن های یک بار مصرف
2- ساکشن هایی با مخزن های چند بار مصرف
به طور کلی برای مجاری تنفسی چهار روش ساکشن وجود دارد. هر کدام از این روش ها با توجه به عمق ساکشنی که انجام می دهند به شرح زیر هستند:
1- ساکشن از راه بینی
2- ساکشن از راه دهانی
3- ساکشن از راه حلق یا همان نازوفارنکس
4- ساکشن عمیق

عملکرد ساکشن ریه

دستگاه ساکشن ریه، به کمک یک فرایند مکنده، قادر است ترشحات ریه را خارج نماید. در واقع عملکرد آن مشابه یک دستگاه جارو برقی خانگی است. فرایند مکش به کمک ایجاد شرایط خلاء صورت می گیرد. اجزای اصلی تشکیل دهنده این دستگاه شامل؛ موتور، لوله ها، صفحه نمایش فشار، پمپ وکیوم، مخزن، پیچ تنظیم میزان مکش و.. می شود.

نکات مهمی که قبل از ساکشن ریه باید به آن توجه داشته باشید

قبل از شروع کار ساکشن، دستگاه باید به خوبی استریل شود. در گام اول اگر مخزن چند بار مصرف است حتما باید روزانه خالی شود و کاملا استریل شود. اینکار به کمک شوینده های خاصی باید صورت گیرد. در مرحله آخر نیز مخزن باید به خوبی خشک گردد. فیلتر ساکشن برای هر بیمار مختص به خود فرد است و هر بار باید تعویض شود.

یک دستگاه ساکشن ریه خوب باید دارای موتوری با کیفیت بالا باشد تا قدرت مکش آن نیز بتواند به خوبی ترشحات ریه را تخلیه نماید. جنس بدنه دستگاه باید به صورتی طراحی و تولید شده باشد که به خوبی استریل گردد. از طرف دیگر سایز مخزن ساکشن باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا جوابگوی ترشحات بالا باشد.

اندازه کاتتر ساکشن ها بستگی به سن بیمار دارد. برای همین منظور کاتتر را در چهار گروه طبقه بندی می کنند که شامل؛ نوزادان، کودکان، نوجوانان و بزرگسالان می شود. باید قبل از شروع کار حتما سایز مناسب کاتتر تعیین شود تا کمترین آسیب به مجاری تنفسی بیمار وارد شود. قبل از آغاز ساکشن حتما باید با بیمار صحبت شود. ضرورت انجام کار و عوارض ناشی از آن کاملا شرح داده شود. با این کار بیمار از نظر روانی آمادگی بیشتری برای انجام این کار خواهد داشت. سپس برای رقیق تر شدن ترشحات، بهتر است از دستگاه بخور و نیز فیزیوتراپی قفسه سینه استفاده شود.

در مرحله بعد بیمار ابتدا اکسيژن 100 درصد باید دریافت نماید. این کار باید طی بازه زمانی 3 تا 5 دقیقه صورت گیرد. در صورتی که این کار انجام نشود، فرد طی انجام ساکشن دچار کمبود اکسیژن خواهد شد.
تمامی سطوح دستگاه و لوله ها باید استریل باشد، دست های درمانگر باید کاملا استریل شده و از دستکش های مخصوص استفاده کند. درمانگر قبل از شروع کار باید ماسک به صورت زده باشد. با انجام این مراحل احتمال انتقال عفونت و بیماری به دستگاه تنفسی بیمار به حداقل می رسد.

روش انجام ساکشن ریه
برای شروع کار ابتدا دستگاه باید بر روی فشار متوسط تنظیم شود. سپس تمامی لوله های ساکشن ریه به هم متصل شوند. حال باید بیمار به صورت نیمه نشسته با زاویه 45 درجه قرار گیرد. حتما به بیمار بگویید که حین عمل ساکشن باید سرفه کند تا ترشحات بهتر تخلیه شود. اگر بیمار شما هوشیار نباشد باید وی را به پهلو بخوابانید سپس عمل ساکشن را انجام دهید. به عنوان مثال اگر ریه راست قرار است تخلیه شود بهتر است سر بیمار به سمت چپ چرخانده شود. البته قبل از انجام این کار از سلامت گردن و سر بیمار اطمینان حاصل نمایید. باید به این نکته توجه شود که زمان ساکشن 10 تا 15 ثانیه است. بعد از اتمام ساکشن باید بیمار به مدت 1 تا 3 دقیقه استراحت کند و اکسيژن 100 درصد دریافت نماید.

در حین ساکشن ریه حتما دقت داشته باشید که فشار دستگاه از ۱۲۰ میلی متر جیوه تجاوز نکند. فشار مناسب افراد بزرگسال حدود 100 تا 120 میلی متر جیوه است. اما برای نوزادان و کودکان فشار باید بر روی 50 تا 95 و 95 تا 100 میلی متر جیوه تنظیم شود. این بازه فشار مربوط به ساکشن های دیواری است. اگر از ساکشن پرتابل استفاده می کنید، فشار دستگاه برای بزرگسالان باید 10 تا 15 میلی متر جیوه باشد. برای کودکان و نوزادان نیز 5 تا 10 و 2 تا 5 میلی متر جیوه باشد.
فرایند ساکشن ریه به دو روش باز و بسته انجام می شود. در روش باز اول لوله تراشه که به دستگاه ونتیلاتور متصل است، از آن جدا می شود. سپس کاتتر استریل وارد تراشه شده و تخلیه ترشحات ریه را انجام می دهد. بعد از اتمام فرایند تخلیه ترشحات ریه، تراشه به ونتیلاتور مجدد وصل می شود.
اما در روش بسته ساکشن ریه، سرساکشن دستگاه داخل یک غلاف مخصوص قرار دارد. سرساکشن از غلاف خارج نمی شود. با محیط بیرون در ارتباط نیست. کاتتر این دستگاه به صورت حرف Y است که به صورت سه راهی است. محل قرار گیری این کاتتر بین ونتیلاتور و لوله تراشه است. در این شرایط اگر بیمار نیاز به ساکشن ریه داشته باشد کاتتر به داخل تراشه وارد می شود. با پایان یافتن فرایند ساکشن، کاتتر مورد نظر از تراشه خارج شده و مجدد درون غلاف مخصوص خود قرار می گیرد. به دلیل اینکه کاتتر تماسی با بیرون ندارد می تواند چند بار در روز مورد استفاده قرار گیرد. اما بعد از گذشت 24 ساعت باید تعویض گردد.

برای خرید ساکشن ریه در سایت ژارکا کلیک فرمایید

منبع: ژارکا